Een robuuste mat is het resultaat van ’n geïntegreerde aanpak
Het voorjaar is aanstaande en dus breekt de tijd aan om ons gazon of grasveld in orde te maken. Een goede, gezonde grasmat vergt ’n geïntegreerde aanpak: de keuze voor het juiste gras, een planmatige onderhoudsaanpak en het vermogen om, indien nodig, het onderhoud tijdig en op de juiste manier bij te stellen.
Sinds het verbod in 2014 op het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen, ligt de taak voor een goede, mooie grasmat, nadrukkelijker bij de eigenaar of verzorger. Alleen voor sportvelden geldt voorlopig nog een uitzondering voor wat betreft de inzet van chemie, maar die is aan strenge voorwaarden gebonden. Het is meer een kwestie van maanden dan van jaren voordat ook daar de inzet van gewasbeschermingsmiddelen volledig verboden wordt.
Een strak grasveld in de tuin, bij een bedrijf of in de wijk oogt vriendelijk, koelt de omgeving en draagt bij aan een klimaatbestendige omgeving. Een dergelijk grasveld kan worden bereikt door vooraf slim te kiezen en bij het onderhoud planmatig te werk gaan.
De Grasgids
De keuze voor het juiste gras of grasmengsel is allesbepalend. Wat is voor u belangrijk? Gras dat veelvuldig gebruikt wordt door kinderen en dat dus tegen een stootje kan of juist een mooie, volle grasmat die alles laat stralen? Gebruikt u gras dat met de aanwezige groeiomstandigheden, of juist het ontbreken daarvan, overweg kan? Met welke grassen wordt er doorgezaaid? De Grasgids bevat een overzicht van de beste grassen van de verschillende veredelaars. Omdat grassen verschillende toepassingsgebieden kennen, op zeer uiteenlopende grondsoorten worden aangelegd en te maken krijgen met diverse omstandigheden, wordt aanbevolen om een grasmengsel toe te passen. Een mengsel kent een groter aanpassingsvermogen en ervaart minder schade als gevolg van ziekten. Een mengsel is daarmee de beste oplossing voor een robuuste mat. De grassen in de Grasgids zijn onderverdeeld per toepassing:
- SV voor sportvelden
- R voor recreatieterreinen
- B voor bermen
- D voor op dijken
In de Grasgids wordt uitvoerig omschreven welke aspecten van gras belangrijk zijn voor de betreffende toepassing. Ook wordt toegelicht hoe de kwaliteit van een ras wordt bepaald. Alleen grassen die aantoonbaar een verrijking zijn voor het huidige bestand, worden tot het overzicht in de Grasgids toegelaten.
Stel de situatie vast
Om het gras voor de beoogde toepassing goed in stand te houden is het belangrijk om de juiste onderhoudsmethodes, onderhoudsfrequentie en intensiteit te omarmen. Dat kan door middel van een planmatige aanpak. Met name voor grasvelden die professioneel worden onderhouden, wordt de zogenaamde Plan-Do-Check-Act (PDCA) procedure aangeraden. Die aanpak is echter ook handig voor particulieren of bedrijven die zelf hun grasveld onderhouden.
Een goed in kaart gebrachte situatie vormt het uitgangspunt voor een planmatige aanpak. Voor deze zogenaamde nul-situatie worden allereerst alle basisgegevens over de locatie in kaart gebracht: wat is de exacte ligging en afmeting van het grasoppervlak en uit welke gras-rassen is de mat opgebouwd? Wat is de toepassing van het gras? Hoe vaak wordt het gebruikt en hoe intensief is dat dan? Wanneer is het aangelegd en wanneer was de laatste renovatie? Wie is er verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud en op basis van welke kwalificaties? Als u echt met de PDCA-aanpak wilt doorpakken, legt dan ook vast hoe het grasveld is opgebouwd: waaruit bestaat de toplaag, waar ligt de drainage en wat wordt er qua beregening gedaan? Bij een testinstituut kunt u eventueel een granulaire analyse en bemesting laten bepalen. Wanneer de feiten zijn vastgelegd, is het moment daar om de huidige conditie van het gras te bepalen. Hoe goed is de grasbezetting en de aanwezigheid van de gewenste grassen? Heeft u last van onkruiden, ziekten of plagen? Zijn er factoren die daar aan bij kunnen dragen? Denk daarbij aan schaduwvorming, plekken die snel droogvallen of juist plekken waar vocht lang wordt vastgehouden.
Werk SMART
Zeker wanneer er niet altijd voldoende middelen of tijd zijn om het gras voldoende te onderhouden voor een intensiteit of uitstraling die u vooraf had gedacht, of wanneer de omstandigheden zoals, bijvoorbeeld, de klimaatextremen veel van het gras en de bodem vragen, kan het noodzakelijke onderhoud meer als een last dan een lust worden ervaren. Het advies is daarom om de planning SMART aan te pakken: Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdsgebonden. Zo bundelt u uw middelen en krachten en verspilt u geen tijd of geld aan het najagen van onrealistische doelstellingen. Door het uiteindelijk beoogde resultaat op te delen in verschillende kleinere projecten met elk hun eigen SMART-aanpak, legt u met elk deelproject een solide basis voor de volgende stap. Stel vast wat de noodzakelijke onderhoudsactiviteiten zijn om het deelprobleem aan te pakken, bij welke omstandigheden die activiteiten het beste vaart en welke stap of ondersteuning helpt om maximaal rendement uit die stap te halen. Plan dit alles aan de hand van een checklist zodat u continue daar naar terug kunt grijpen of deze bij de hand kunt houden om te voorkomen dat u stappen overslaat.
Voer de activiteiten uit volgens plan en leg alle plotseling bijkomende activiteiten, vast. Op die manier scherpt u uw toekomstig onderhoudsplan verder aan en reduceert u de kans of noodzaak voor noodmaatregelen. Die vastlegging is vooral belangrijk wanneer het om het onderhouden van een sportveld gaat. Mochten de omstandigheden u er (straks) toch toe dwingen om gebruik te maken van gewasbeschermingsmiddelen, dan bent u wettelijk verplicht om de noodzaak voor die inzet, met bewijsstukken te onderbouwen. Uw vastlegging zal u daar dus bij helpen.
Monitor het resultaat
Wanneer alle onderhoudstaken volgens plan zijn gedaan, is het belangrijk om de ontwikkeling van de grasmat regelmatig opnieuw vast te stellen. De nieuwe veldkwaliteit zet nu de maat voor het toekomstige onderhoud en de eventuele noodzaak voor preventieve maatregelen. Voldoet het gras nu wel aan de kwaliteit die u nastreeft en waar trekt u nu de grens qua onkruid, ziekten of plagen? Een gezonde robuuste grasmat ontneemt deze namelijk de kans om zich tot een nieuw probleem op te bouwen. Evalueer ook uw aanpak en pas, daar waar nodig, uw onderhoudsplanning op aan. Dat zal u straks tijd en geld besparen en het onderhoud verder veraangenamen. Gras erop!
